Công tác dân số được coi là nhiệm vụ chiến lược quan trọng hàng đầu trong phát triển kinh tế-xã hội. Thời gian qua, quận Long Biên luôn đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về công tác dân số trong tình hình mới theo Nghị quyết số 21-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng với trọng tâm chuyển chính sách Dân số từ Kế hoạch hóa gia đình sang Dân số và phát triển.

Nghị quyết số 21 ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới có mục tiêu giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề, mối quan hệ tác động qua lại giữa Dân số và kinh tế xã hội, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững. Trong đó, trọng tâm là duy trì mức sinh thay thế, đưa tỷ lệ giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số “vàng”; thích ứng với già hóa, phân bổ dân số, quản lý dân cư và nâng cao chất lượng dân số. Nhằm triển khai Nghị quyết số 21 nghiêm túc, các cấp, các ngành quận Long Biên đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ phù hợp với tình hình của địa phương, tạo cơ sở xây dựng cơ chế, chính sách, định hướng công tác dân số và phát triển.

Góp phần cùng toàn Thành phố thực hiện thành công mục tiêu: duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững…những năm qua, quận Long Biên đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị xã hội, các địa phương và nhân dân về công tác dân số; tăng cường ứng dụng các kỹ thuật, nâng cao chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân; xây dựng các đề án hướng tới mục tiêu dân số và phát triển; các chương trình kế hoạch hóa gia đình, chương trình kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tầm soát dị tật, bệnh tật bẩm sinh và nâng cao chất lượng dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Đến nay, quy mô dân số của Long Biên đạt hơn 355 nghìn người, tăng hơn 63 nghìn người so với năm 2017; Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên trung bình ở mức 1,1%; tỷ lệ sinh giảm dần qua các năm; Mạng lưới cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản từng bước được củng cố, phát triển đáp ứng cung cấp các dịch vụ cơ bản cho nhân dân; Cơ cấu dân số theo độ tuổi đã thay đổi dần theo hướng tích cực; Tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động tăng, tỷ lệ dân số phụ thuộc giảm; Đặc biệt, chất lượng dân số được nâng lên rõ rệt cả về thể lực và trí lực, thông qua các chương trình, đề án chăm sóc sức khỏe, nâng cao chất lượng dân số. Kết quả thực hiện các chỉ tiêu nâng cao chất lượng dân số có nhiều tiến bộ, cụ thể: Tỷ lệ người cao tuổi được tư vấn, khám sức khỏe định kỳ hàng năm đạt mức 85%; Tỷ lệ trẻ được sàng lọc sơ sinh đạt mức 95%; Tỷ lệ thai phụ được sàng lọc trước sinh đạt 90%; Tỷ lệ nam nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt ở mức 75%; Tỷ lệ phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại là 74,2%, đặc biệt tỷ số giới tính khi sinh đã giảm từ 114 trẻ trai/100 trẻ gái năm 2017 xuống còn 109 trẻ trai/100 trẻ gái năm 2023.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện công tác dân số trong tình hình mới theo Nghị quyết số 21-NQ/TW còn gặp một số khó khăn, hạn chế như: Tỷ lệ sinh con thứ 3 có chiều hướng gia tăng; Bên cạnh đó, một số cấp ủy, chính quyền còn xem nhẹ công tác Dân số, chưa nhận thức đúng, đầy đủ về tính chất lâu dài, khó khăn, phức tạp, tầm quan trọng, ý nghĩa của công tác dân số và phát triển; lãnh đạo, chỉ đạo chưa quyết liệt, chưa hiệu quả; Tư tưởng muốn có nhiều con, trọng nam hơn nữ vẫn còn trong một bộ phận nhân dân, kể cả cán bộ, đảng viên.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 21-NQ/TW, quận Long Biên sẽ chỉ đạo UBND các phường, các ban, ngành, đoàn thể thành viên Ban chỉ đạo Dân số và Phát triển quận tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền, vận động, xác định nhiệm vụ trọng tâm là truyền thông, giáo dục theo định hướng dân số và phát triển, tuyên truyền lợi ích của sàng lọc trước sinh, sơ sinh, bình đẳng giới, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; tích cực rà soát, nghiên cứu để đề xuất bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách về dân số và phát triển. Cùng với đó, phát triển mạng lưới và nâng cao chất lượng dịch vụ về dân số; Đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống thông tin, số liệu dân số; Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân số theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiệu quả; Đẩy mạnh công tác xã hội hóa, phối hợp liên ngành, khuyến khích các cơ sở ngoài công lập tiếp tục tham gia cung cấp dịch vụ dân số - chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình; Tăng cường phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể trên cơ sở quy chế phối hợp liên ngành về công tác dân số - y tế...góp phần ngày càng nâng cao chất lượng dân số, chất lượng cuộc sống của nhân dân trên địa bàn quận Long Biên.