Thalassemia (hay còn gọi là bệnh tan máu bẩm sinh) là một bệnh di truyền, không phụ thuộc vào giới tính. Bệnh có hai biểu hiện nổi bật là thiếu máu và ứ sắt trong cơ thể nên bệnh nhân phải điều trị suốt đời, nếu không được điều trị thường xuyên, đầy đủ, sẽ có nhiều biến chứng làm bệnh nhân chậm phát triển thể trạng, giảm sức học tập, lao động.

Ngày Thalassemia thế giới được tổ chức vào ngày 08/5 hàng năm. Với chủ đề năm 2024 là “Tăng cường phổ cập thông tin và tiếp cận dịch vụ về bệnh Tan máu bẩm sinh để góp phần nâng cao chất lượng giống nòi Việt” nhằm nâng cao nhận thức của lãnh đạo Đảng, Chính quyền, Đoàn thể các cấp; các chức sắc tôn giáo; những người có uy tín trong cộng đồng, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, nam nữ thanh niên sắp kết hôn…về tầm quan trọng của việc tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh; nguyên nhân, hệ lụy của bệnh tan máu bẩm sinh đối với cộng đồng và xã hội; tuyên truyền, giáo dục thay đổi hành vi, góp phần nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân về quyền, nhu cầu chăm sóc sức khỏe đặc biệt về bệnh tan máu bẩm sinh, góp phần làm giảm gánh nặng về kinh tế và tinh thần của từng gia đình, cộng đồng, xã hội và nâng cao chất lượng dân số.

Tại Việt Nam, hiện có khoảng 13 triệu người mang gen bệnh tan máu bẩm sinh. Trong đó, tỷ lệ người dân đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ khá cao, từ 20 - 40%. Người bị bệnh và mang gen bệnh có ở tất cả các tỉnh, thành phố, dân tộc. Bệnh tan máu bẩm sinh là bệnh chưa thể chữa khỏi.

Hiện nay, có hơn 20.000 người bệnh đang cần được điều trị. Mỗi năm, có thêm khoảng 8.000 trẻ sinh ra mắc bệnh, trong số này có khoảng 2.000 trẻ bị bệnh mức độ nặng, cần được điều trị cả đời. Ước tính mỗi năm Việt Nam cần hàng ngàn tỷ đồng và hàng triệu đơn vị máu an toàn để điều trị tối thiểu cho tất cả các bệnh nhân mang gen bệnh tan máu bẩm sinh. Hiện nay, số lượng bệnh nhân tan máu bẩm sinh đã làm các bệnh viện quá tải, tạo áp lực nặng nề lên ngân hàng máu cũng như gánh nặng về chi phí xã hội. Người mắc bệnh tan máu bẩm sinh ở nước ta chủ yếu được điều trị tại các bệnh viện: Nhi, huyết học truyền máu, đa khoa các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Để giảm thiểu gánh nặng điều trị và chăm sóc người bệnh, có thể phòng bệnh hiệu quả đến 90 – 95% bằng các biện pháp như: Tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh từ đó giúp cho họ có sự lựa chọn đúng đắn về hôn nhân cũng như quyết định mang thai và sinh đẻ nhằm sinh ra những đứa con không mắc bệnh tan máu bẩm sinh.

Theo kế hoạch, nhằm hưởng ứng Ngày Thalassemia thế giới năm 2024, Trung tâm Y tế quận Long Biên - cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo công tác Dân số và phát triển tổ chức các hoạt động trên địa bàn Quận:

- Một là: Tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cộng tác viên dân số kiến thức truyền thông, tư vấn về sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh, sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh.

- Hai là: Tổ chức các hôị nghị truyền thông tại cộng đồng, trường THCS, THPT trên địa bàn quận.

- Ba là: Tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh phường; qua mạng xã hội (website UBND quận, TTYT quận, Zalo, Facebook, Youtube, Tiktok…). Treo pano, khẩu hiệu, áp phích, cấp phát tờ rơi, các sản phẩm truyền thông về bệnh tan máu bẩm sinh.

Đẩy mạnh công tác phòng bệnh, tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tan máu bẩm sinh cần sự chung tay của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội. Vì vậy, mỗi người dân hãy phối hợp cùng Ngành Y tế địa phương trong các hoạt động dự phòng và điều trị bệnh tan máu bẩm sinh, chung tay đẩy lùi bệnh tan máu bẩm sinh vì sức khỏe cộng đồng, vì tương lai giống nòi.